Tuesday, November 08, 2005

Statüko bias

Statüko bias hep hayatınızdadır ama bilmezsiniz efendim. Bir karabasan gibi uykularınızda üstünüze çöker, gizli gizli takip eder sizi, ve son anda öldürücü darbesini vurur, dondurucu ağlarını üzerinize salar, tuzağa düşersiniz, hareket edemezsiniz, olduğunuz yerde kalıverirsiniz. İşte bu statüko bias denilen, pek de Türkçe olmayan terim aslen "status quo bias" tır ve zavallı insanoğlunun bulunduğu durumda yani statüsünde kalmak için şiddetli bir eğilimi olması anlamına gelir. Bir başka deyişle reforma karşı dirençtir (resistance to reform). Başka başka bir deyişle de insanlar aynı durumda kalmaya eğilimlidirler ve bundan hoşlanırlar. Bakınız Samuelson ve Zeckhauser amcalarımız yaşamda aldığımız kararların pek çok mevcut durum alternatifleri vardır derler. Yani hiç birşey yapmamak, var olan-süregelen durumu ya da önceki kararın devamlılığını sağlamak gibi. Bir dizi karar alma deneyleri göstermektedir ki bireyler fazladan haketmediği puan vererek mevcut duruma saplanıp kalırlar. Ne fena birşey değil mi?

Aman siz siz olun mevcut durumunuzu kayırmayın, nesnel bir şekilde değerlendirin, tembellik yapmayın, gerekiyorsa risk alın.

No comments: